|
|
|
Phụ nữ mang thai và trẻ em đang được bảo vệ khỏi bệnh sốt rét, nhưng cần tăng cường nỗ lực và tài trợ cần thiết để tạo ra đáp ứng toàn cầu
Theo Báo cáo Sốt rét Thế giới năm 2019 do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công bố mới đây, số phụ nữ mang thai và trẻ em ở khu vực Châu Phi cận Sahara ngủ trong màn tẩm thuốc và được hưởng lợi từ thuốc dự phòng sốt rét đã tăng đáng kể trong những năm gần đây. Những nỗ lực tăng tốc là cần thiết để giảm lây nhiễm và tử vong ở các quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Trong năm ngoái, bệnh sốt rét đã ảnh hưởng tới 228 triệu người và ước tính gây tử vong cho khoảng 405.000 người, chủ yếu ở Châu Phi cận Sahara. Mang thai làm giảm khả năng miễn dịch của phụ nữ với bệnh sốt rét, khiến phụ nữ dễ bị lây nhiễm hơn và có nguy cơ mắc bệnh cao hơn, bị thiếu máu nghiêm trọng và tử vong. Bệnh sốt rét ở bà mẹ cũng cản trở sự phát triển của thai nhi, làm tăng nguy cơ sinh non và nhẹ cân, là những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em. Năm 2018, ước tính có khoảng 11 triệu phụ nữ mang thai bị nhiễm bệnh sốt rét ở những khu vực truyền bệnh trung bình và cao ở Châu Phi cận Sahara, kết quả là gần 900.000 trẻ em được sinh ra nhẹ cân. Mặc dù có những dấu hiệu đáng khích lệ trong việc sử dụng các công cụ dự phòng cho phụ nữ mang thai và trẻ em, nhưng không có sự cải thiện đáng kể nào về tỷ lệ nhiễm sốt rét trên toàn cầu trong giai đoạn 2014 – 2018. Kinh phí không đầy đủ vẫn là một rào cản lớn đối với tiến trình giải quyết bệnh tật trong tương lai. Năm 2018, tổng kinh phí cho việc kiểm soát và loại trừ bệnh sốt rét đạt ước tính 2,7 tỷ đô la Mỹ, còn thiếu rất nhiều so với mục tiêu kinh phí 5 tỷ đô la Mỹ trong chiến lược toàn cầu. Gánh nặng lớn dẫn tới tác động lớn Năm ngoái, WHO và Hiệp hội Phòng chống bệnh Sốt rét đã đưa ra chiến lược “Gánh nặng lớn dẫn tới tác động lớn”, như một đáp ứng với mục tiêu nhằm giảm các trường hợp mắc và tử vong ở các quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của bệnh sốt rét. Chiến lược này được hưởng ứng tại 11 quốc gia, chiếm khoảng 70% gánh nặng sốt rét thế giới trong năm 2017. Đến tháng 11/2019, chiến lược này đã được bắt đầu tại 9 quốc gia trong số các quốc gia này. Hai quốc gia đã báo cáo giảm đáng kể các trường hợp mắc sốt rét trong năm 2018 so với năm trước là: Ấn Độ (ít hơn 2,6 triệu trường hợp) và Uganda (ít hơn 1,5 triệu trường hợp). Bảo vệ phụ nữ và trẻ em Ước tính 61% phụ nữ mang thai và trẻ em ở Châu Phi cận Sahara đã ngủ trong màn tẩm thuốc vào năm 2018 so với 26% vào năm 2010. Trong số phụ nữ mang thai trong khu vực, mức độ bao phủ của điều trị dự phòng không liên tục khuyến cáo trong giai đoạn mang thai từ 3 lần trở lên (IPTp), được cung cấp tại các cơ sở chăm sóc tiền sản (ANC), tăng từ mức ước tính 22% năm 2017 lên 31% vào năm 2018. WHO khuyến cáo sử dụng các biện pháp kiểm soát véc tơ hiệu quả (màn tẩm thuốc hoặc phun thuốc tồn lưu trong nhà) và sử dụng thuốc dự phòng bệnh để bảo vệ phụ nữ mang thai và trẻ em khỏi bệnh sốt rét. Các dịch vụ y tế mạnh mẽ cung cấp quyền tiếp cận rộng rãi vào các biện pháp này và các công cụ kiểm soát sốt rét khác đã được chứng minh, bao gồm xét nghiệm chẩn đoán và điều trị kịp thời, là chìa khóa để đáp ứng các mục tiêu của chiến lược kỹ thuật toàn cầu về bệnh sốt rét giai đoạn 2016-2030 (GTS). Tuy nhiên, rất nhiều phụ nữ không nhận được số lượng liều IPTp cần thiết hoặc không nhận được gì. Một số phụ nữ không thể tiếp cận các dịch vụ chăm sóc tiền sản. Nhiều người khác đến các cơ sở ANC không được hưởng lợi từ IPTp vì thuốc này không có sẵn hoặc nhân viên y tế không kê đơn. Đối với trẻ em dưới năm tuổi sống ở tiểu vùng Sahel của Châu Phi, WHO khuyến cáo nên điều trị dự phòng sốt rét theo mùa (SMC) trong suốt mùa mưa lây truyền bệnh cao. Năm 2018, 62% trẻ em đủ điều kiện sử dụng thuốc dự phòng đã được thụ hưởng thuốc này. Một chiến lược khác được đề xuất là điều trị dự phòng không liên tục ở trẻ sơ sinh (IPTi), kêu gọi cung cấp thuốc điều trị sốt rét cho trẻ nhỏ thông qua một nền tảng tiêm chủng quốc gia. Công cụ này hiện đang được thực hiện tiên phong ở Sierra Leone. Xét nghiệm chẩn đoán và điều trị kịp thời là rất quan trọng, nhưng nhiều trẻ bị sốt không được chăm sóc bởi một nhân viên y tế được đào tạo. Theo các điều tra quốc gia gần đây, 36% trẻ em bị sốt ở châu Phi cận Sahara không được chăm sóc y tế. Quản lý trường hợp bệnh tại cộng đồng tích hợp cho bệnh sốt rét, viêm phổi và tiêu chảy có thể thu hẹp khoảng cách trong chăm sóc lâm sàng trong các cộng đồng khó tiếp cận. Mặc dù hiện đã có 30 quốc gia đang thực hiện phương pháp này, hầu hết các quốc gia Châu Phi cận Sahara đang cố gắng để thực hiện điều đó, nhưng gặp khó khăn chủ yếu là do khó khăn trong tài chính y tế.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
|
