Tuyên bố Bắc Kinh và Nền tảng hành động năm 1995 vẫn là kế hoạch chi tiết tiến bộ nhất về việc thúc đẩy bình đẳng giới trên toàn thế giới. Hai mươi lăm năm kể từ khi được 189 quốc gia thừa nhận, vào Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3/2020, Tổ chức Y tế Thế giới, Đại học Liên Hợp Quốc - Viện Sức khỏe Toàn cầu và Tạp chí Y học Anh đã ra mắt loạt bài đặc biệt đánh dấu ‘Bắc Kinh + 25’. Loạt bài tập trung vào sức khỏe, giáo dục, môi trường, công việc và các nền tảng quan trọng khác của cuộc sống khi họ trao quyền hoặc hạn chế quyền và phúc lợi của phụ nữ và trẻ em gái.

Quyền phụ nữ là quyền con người

Mỗi người có quyền kiểm soát sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục và hoạt động tình dục của họ bởi có liên quan đến quyền con người của họ. Điều này làm cho quyền, sức khỏe sinh sản và tình dục trở thành nền tảng của chiến lược Bắc Kinh, khi vừa là động lực hướng tới bình đẳng giới, vừa là một phần cơ bản của nó.

Bài báo đầu tiên trong loạt bài, '25 năm sau Tuyên bố Bắc Kinh, chúng ta cần tái khẳng định rằng quyền của phụ nữ là quyền con người', nhấn mạnh những tiến bộ gần đây trong bình đẳng giới và tôn vinh sự phát triển của một thế hệ các nhà hoạt động mới và quyết tâm cùng nhau trao quyền cho các phụ nữ và trẻ em gái. Nó cũng cho thấy những lo ngại rằng sự tiến bộ đang hời hợt và không đủ nhanh. Một số lĩnh vực quan trọng đã bị chậm lại hoặc thậm chí bị đẩy lùi, chẳng hạn như thông tin, dịch vụ và quyền lợi về sức khỏe sinh sản và sức khỏe tình dục toàn diện. Các tác giả đề xuất gia tăng và đầu tư trực tiếp vào phụ nữ và trẻ em gái, để đáp ứng nhu cầu sức khỏe cụ thể của họ và đẩy nhanh quyền bình đẳng cho tất cả mọi người.

Tiến bộ không đồng đều về sức khỏe và quyền sinh sản và tình dục

Tuyên bố Bắc Kinh khẳng định rằng quyền con người của phụ nữ không thể tách rời khỏi quyền con người phổ quát của mỗi người - nhưng nếu không có hành động cụ thể để củng cố họ, họ sẽ chỉ giữ quyền trên danh nghĩa.

Một số tiến bộ trong lĩnh vực này kể từ năm 1995 có thể được đo lường bằng kết quả sức khỏe, bao gồm giảm cả tỷ lệ tử vong mẹ và tỷ lệ cắt bỏ bộ phận sinh dục nữ. Thay đổi tích cực cũng được phản ánh trong nhận thức cộng đồng: các khái niệm về nghèo đói thời kỳ và quấy rối tình dục từng là điều cấm kỵ, đang được đưa ra thảo luận hàng ngày.

Tuy nhiên, ngày nay, điều kiện sức khỏe sinh sản và tình dục vẫn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và bệnh tật cho phụ nữ và trẻ em gái. Bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái là hành vi lạm dụng nhân quyền thường xuyên nhất trên toàn thế giới. Hai mươi lăm năm, chương trình nghị sự của Bắc Kinh vẫn có ý nghĩa và vẫn còn dang dở.

Ủng hộ những người bảo vệ cho sức khỏe và quyền của phụ nữ

Mặc dù Nền tảng hành động liên tục được khẳng định trên các diễn đàn quốc tế và chính phủ, phụ nữ và trẻ em gái vẫn phải đối mặt với các rào cản xã hội, chính trị và văn hóa mong muốn kiểm soát sức khỏe tình dục, sức khỏe sinh sản và tình dục của họ. Các quyết định của họ không thể thoát khỏi sự ép buộc, phân biệt đối xử và bạo lực nếu chúng được đưa ra trong bối cảnh mất cân bằng quyền lực, các chuẩn mực giới và bất bình đẳng giới có hại. Các tác giả đưa ra lời kêu gọi thiết lập hệ thống bảo vệ nhân quyền cho phụ nữ ở khắp mọi nơi.

Họ tôn vinh các cộng đồng mới của những người ủng hộ nổi bật, các phong trào xã hội dân sự nằm trong các chính phủ và các liên minh mạnh mẽ, như những người thúc đẩy vận động quyền của phụ nữ và trẻ em gái trong hai mươi lăm năm qua.

Cơ hội để thay đổi

Các chính phủ đang chuẩn bị cho cuộc họp hội đồng lần thứ 64 về Tình trạng phụ nữ vào cuối tháng 3, nơi họ sẽ xem xét việc thực thi Tuyên bố Bắc Kinh và Nền tảng hành động cũng như những thách thức ảnh hưởng đến việc thực hiện đầy đủ Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững.

Họ sẽ nhận ra rằng không có quốc gia nào đạt được sự bình đẳng hoàn toàn, phụ nữ và trẻ em gái vẫn phải chịu nhiều hình thức phân biệt đối xử trong suốt cuộc đời của họ. Nếu sự phản ánh rộng rãi này có thể được chuyển thành hành động, năm 2020 sẽ trở thành một kỷ niệm mới, một năm bản lề để tăng tốc thực hiện bình đẳng giới và trao quyền cho tất cả phụ nữ và trẻ em gái ở mọi nơi.