Dựa trên báo cáo được xây dựng từ điều tra được tiến hành tại một số quốc gia, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đưa ra cảnh báo về xu hướng gia tăng kháng thuốc HIV. WHO cảnh báo rằng mối đe dọa ngày càng gia tăng này có thể làm suy yếu tiến trình toàn cầu trong việc điều trị và dự phòng lây nhiễm HIV, nếu các hành động sớm và hiệu quả không được thực hiện.
Báo cáo của WHO về kháng thuốc HIV năm 2017 cho thấy rằng trong 6/11 quốc gia được điều tra ở Châu Phi, Châu Á và Châu Mỹ Latin, hơn 10% số người bắt đầu điều trị kháng retrovirus có một chủng virus HIV kháng với một số loại thuốc HIV đang được sử dụng rộng rãi nhất. Một khi ngưỡng 10% đạt được, WHO khuyến cáo các quốc gia này phải khẩn cấp rà soát lại các chương trình điều trị HIV của quốc gia đó.
Kháng thuốc là một thách thức ngày càng tăng đối với sức khỏe toàn cầu và phát triển bền vững, do đó cần phải chủ động giải quyết tình trạng gia tăng kháng thuốc HIV nếu muốn đạt được mục tiêu toàn cầu chấm dứt AIDS vào năm 2030. Tình trạng kháng thuốc HIV phát triển khi người bệnh không tuân theo kế hoạch điều trị được đề ra, thường bởi vì họ không thể tiếp cận với dịch vụ chăm sóc và điều trị HIV có chất lượng. Những cá nhân có virus kháng thuốc HIV sẽ bắt đầu thất bại điều trị và có thể truyền virus kháng thuốc cho những người khác. Mức độ nhiễm HIV trong máu sẽ tăng lên, trừ khi họ thay đổi phác đồ điều trị khác, điều này có thể tốn kém hơn và khó khăn hơn ở nhiều quốc gia.
Trong số 36,7 triệu người có HIV trên toàn thế giới, 19,5 triệu người đã được tiếp cận với điều trị kháng retrovirus vào năm 2016. Đa số những người này đang điều trị tốt, và việc điều trị chứng tỏ có hiệu quả cao trong việc ngăn chặn virus HIV, nhưng có một số lượng ngày càng tăng đang trải qua những hậu quả của kháng thuốc. WHO cũng đã đưa ra các hướng dẫn mới để giúp các quốc gia giải quyết tình trạng kháng thuốc HIV. Các hướng dẫn này khuyến cáo các quốc gia giám sát chất lượng của các chương trình điều trị của quốc gia và hành động ngay khi phát hiện có sự thất bại điều trị, cần phải đảm bảo rằng những người bắt đầu điều trị có thể duy trì hiệu quả điều trị, ngăn ngừa sự xuất hiện kháng thuốc HIV. Khi mức kháng thuốc HIV tăng cao, các quốc gia được khuyến cáo chuyển sang phương pháp điều trị thay thế thứ nhất cho những người bắt đầu điều trị.
Gia tăng xu hướng kháng thuốc HIV có thể dẫn đến nhiều trường hợp nhiễm khuẩn và tử vong. Mô hình toán học cho thấy có thêm 135.000 trường hợp tử vong và 105.000 trường hợp nhiễm mới có thể xảy ra trong 5 năm tới nếu không có hành động nào, và chi phí điều trị HIV có thể tăng lên thêm 650 triệu đô la Mỹ trong thời gian này.
Giải quyết tình trạng kháng thuốc HIV sẽ đòi hỏi sự tham gia của nhiều đối tác. Kế hoạch Hành động Toàn cầu 5 năm kêu gọi tất cả các quốc gia và các đối tác tham gia vào các nỗ lực dự phòng, giám sát và đối phó với tình trạng kháng thuốc HIV, bảo vệ tiến trình hướng đến Mục tiêu Phát triển Bền vững là Chấm dứt dịch AIDS vào năm 2030. Ngoài ra, WHO đã phát triển các công cụ mới để giúp các quốc gia theo dõi tình trạng kháng thuốc HIV, nâng cao chất lượng các chương trình điều trị mới và chuyển sang các phương pháp điều trị HIV mới nếu cần thiết.
Báo cáo của WHO về kháng thuốc HIV năm 2017 được thực hiện bởi WHO, Quỹ toàn cầu Phòng chống AIDS, Lao và Sốt rét và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa bệnh tật Hoa Kỳ. Báo cáo cho thấy hình ảnh đáng lo ngại về mức độ kháng thuốc HIV ngày càng tăng, và nếu không được kiểm soát sẽ là một nguy cơ lớn đối với tác động của các chương trình, khẳng định phải có những tư duy tiên đoán trong nỗ lực chống lại tình trạng kháng thuốc như mở rộng việc kiểm tra tải lượng virus, nâng cao chất lượng các chương trình điều trị và chuyển sang các loại thuốc mới như dolutegravir. Tỷ lệ ức chế virus nói chung trong kết quả ba cuộc Đánh giá tác động HIV trên dân số cho thấy các phác đồ bậc 1 hiện nay vẫn có hiệu quả. Tuy nhiên, cần chú ý đến các quần thể có nguy cơ kháng thuốc cao như trẻ em, thanh thiếu niên, phụ nữ mang thai và các nhóm dân số chính để tập trung vào các can thiệp khẩn cấp hơn.
