MÔ HÌNH ỐM ĐAU VÀ HÀNH VI TÌM KIẾM SỨC KHOẺ CỦA NGƯỜI CAO TUỔI Ở MỘT VÙNG NÔNG THÔN VIỆT NAM

Trần Thị Mai Oanh

            Luận văn thạc sĩ y tế công cộng

            Viện Karolinska – Thụy Điển, 2000

   Cũng như các nước đang phát triển khác, Việt Nam là nước tăng nhanh về tuổi thọ trung bình cũng như số lượng người già. Điều này đã làm cho mô hình ốm đau cũng thay đổi. Già là một yếu tố gây nguy cơ xuất hiện bệnh đặc biệt là các bệnh mạn tính và bệnh thoái hoá. Nghiên cứu này được tiến hành nhằm tìm hiểu mô hình ốm đau và hành vi tìm kiếm sức khoẻ của người cao tuổi ở vùng nông thôn, đặc biệt chú trọng tới sự khác biệt giới.

   Phương pháp:

   Phương pháp điều tra cắt ngang phỏng vấn hộ gia đình được tiến hành ở một huyện vùng nông thôn nhằm thu thập thông tin về ốm cấp tính và mạn tính cũng như hành vi tìm kiếm sức khoẻ của 670 người cao tuổi.

   Một số kết quả chính:

   (i) Cụ bà mắc các bệnh cấp tính nhiều hơn cụ ông; (ii) Có sự khác biệt có ý nghĩa  giữa cụ ông và cụ bà trong việc mắc một số bệnh. Đau đầu, chóng mặt là 2 bệnh cấp tính mà cụ bà mắc nhiều hơn. Bệnh khớp mạn tính cũng thường hay gặp hơn ở cụ bà; (iii) Khi bị các bệnh cấp tính, cả cụ ông và cụ bà thường hay đến các cơ sở y tế tư nhân, tiếp theo là trạm y tế xã và bệnh viện; (iv) Cụ bà ít sử dụng dịch vụ bệnh viện hơn cụ ông đối với cả bệnh cấp tính và mạn tính, mặc dù khi được hỏi về mong muốn, cụ bà cũng như cụ ông đều mong muốn được khám chữa bệnh ở cơ sở bệnh viện; (v) Lý do thường gặp khiến cả cụ ông và cụ bà lựa chọn cơ sở y tế đó là lý do gần nhà; (vi) Cụ bà phụ thuộc vào con cái nhiều hơn cụ ông trong việc lựa chọn cơ sở y tế. Sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê.

   Kết luận:

   Có sự khác biệt giữa cụ ông và cụ bà về mô hình ốm đau và hành vi tìm kiếm sức khoẻ. Cụ bà tự nhận bị ốm với tỉ lệ thấp hơn cụ ông, sử dụng dịch vụ bệnh viện cũng thấp hơn cụ ông và bị phụ thuộc vào người khác trong lựa chọn cơ sở y tế.