Viện Chiến lược và Chính sách Y tế

Tại Hội thảo lấy ý kiến về dự thảo Phòng chống tác hại của rượu bia do Bộ Y tế phối hợp với Tổ chức y tế tổ chức ngày 13/4 vừa qua,Thứ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long nhận định, tình hình tiêu thụ rượu, bia tại Việt Nam đang rất báo động. Những nghiên cứu mới nhất cho thấy, Việt Nam đang là nước sử dụng rượu bia ở mức cao báo động khi đứng thứ 2 trong khu vực, đứng thứ 10 Châu Á và thứ 29 trên thế giới.Theo con số thống kê tính đến tháng 1/2016 Việt Nam tiêu thụ khoảng 3,4 triệu lít và 70 triệu lít rượu. Đặc biệt, mỗi năm Việt Nam còn tiêu thụ khoảng 200 triệu lít rượu không chính thống được nấu ở trong dân.Hiện có 44,2% số người sử dụng rượu, bia ở mức nguy hại cho sức khỏe và 45% số người sử dụng rượu bia lái xe trong vòng 2 giờ đồng hồ sau uống, đó chính là nguyên nhân gây ra những vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng… Trước tình trạng này, Kênh VTV2 Đài Truyền hình Việt Nam đã tổ chức Tọa đàm về “Vấn nạn rượu bia” trong chương trình Vi sa Toàn Cầu nhằm nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của rượu, bia và nâng cao sức khoẻ cộng đồng. Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách Y tế Vũ Thị Minh Hạnh đã tham dự Tọa đàm.

Tại Tọa đàm, Ths. Vũ Thị Minh Hạnh đã trao đổi về các nội dung sau: Tình trạng dễ dàng tiếp cận với rượu bia; Vấn nạn ép sử dụng rượu bia; Sự thiếu trách nhiệm của người uống rượu bia đối với sức khỏe của chính mình và đối với gia đình; Tác hại của việc lạm dụng rượu bia; Vấn đề hạn chế sử dụng rượu bia…

Hiện nay tại Việt Nam, rượu mặc nhiên không bị cấm và đang thiếu sự kiểm soát chặt chẽ, bất kỳ ai cũng có thể sản xuất rượu, bán rượu hay là sử dụng rượu.Về tình trạng dễ dàng tiếp cận với rượu bia, Ths Vũ Thị Minh Hạnh cho biết: Trên thế giới, Việt Nam là một trong những nước dễ dàng tiếp cận với rượu bia nhất bởi rượu bia có ở mọi nơi, chỗ nào cũng có thể mua rượu bia và mua bất cứ thời điểm nào. Với thực trạng dễ dàng tiếp cận với rượu bia như vậy, nó để lại hệ quả là việc sử dụng rượu bia ở Việt Nam ngày càng nhiều… Kết quả điều tra gần đây của Viện Chiến lược và Chính sách y tế trên địa bàn cả nước đối với hộ gia đình có người sử dụng rượu bia trong 30 ngày qua cho thấy có 80,3% trong 24.000 hộ gia đình có sử dụng rượu bia…Mức độ tiêu thụ rượu, bia của người Việt Nam trong 10 năm trở lại đây đã tăng gấp 2 lần và trở thành thói quen phổ biến đối với 90% đàn ông Việt. Trong đó, cứ 4 người thì có 1 người sử dụng rượu, bia ở mức có hại (quá ngưỡng “tửu lượng”).

Tác hại do rượu, bia không phụ thuộc vào loại đồ uống (là bia hay rượu) mà phụ thuộc vào lượng uống (tiêu thụ bao nhiêu gam cồn) và cách thức uống (tần suất sử dụng).Trao đổi về tác hại của việc lạm dụng rượu bia, Phó Viện trưởngVũ Thị Minh Hạnh cho biết, nếu 1 người sử dụng 1,2 g rượu nguyên chất/ngày có nguy cơ liên quan trực tiếp đến 7 loại ung thư như ung thư vú, ung thư vòm họng, ung thư vảy thực quản, ung thư gan, ung thư dạ dày, ung thư trực tràng… và có mối liên hệ đến 30 loại ung thư khác. Như vậy, rượu bia là một trong những nhân tố rất nguy cơ đối với các bệnh ung thư. Tại Việt Nam hiện nay có 8,3% trường hợp tử vong do sử dụng rượu bia.60% số vụ tai nạn giao thông có nguyên nhân từ sử dụng rượu, bia…Một vấn đề đáng quan tâm khác đó là rượu, bia gây lệ thuộc làm cho người uống không tự kiểm soát được hành vi uống của bản thân. Chất cồn là một chất hướng thần gây nghiện, nếu uống thường xuyên sẽ làm cho người uống phải gia tăng liều dùng và tái sử dụng.ThS Vũ Thị Minh Hạnh nhấn mạnh, không có ngưỡng an toàn nào khi sử dụng rượu bia đối với sức khỏe. Vì vậy, cần thông tin cho cộng đồng đầy đủ về tác hại của sử dụng rượu bia không kiểm soát, tăng cường truyền thông thay đổi hành vi cho người dân, phòng chống tham gia giao thông khi sử dụng rượu bia…

Về vấn đề hạn chế sử dụng rượu bia, theo Ths. Vũ Thị Minh Hạnh, các nước trên thế giới như Mỹ, Singapo đã thực hiện các biện pháp quản lý rượu bia nghiêm ngặt và chặt chẽ về cả cung và cầu. Đây là những cách kiểm soát toàn diện. Kiểm soát cung như quy định giờ bán, nơi bán; kiểm soát cầu như quy định tuổi được phép mua rượu bia… Trong dự thảo Phòng chống tác hại của rượu bia do Bộ Y tế xây dựng mới đây, Việt Nam đã học tập cách quản lý về kiểm soát cung, kiểm soát cầu của các nước nói trên nhưng chú trọng thêm là giảm tác hại của việc lạm dụng rượu biađể phù hợp với bối cảnh Việt Nam… Bên cạnh các biện pháp quản lý rượu bia, bản thân mỗi người khi sử dụng rượu bia cần biết rõ nguồn gốc xuất xứ của loại rượu bia mà mình sử dụng, đặc biệt cần biết thông tin uống bao nhiêu để trở thành người uống có trách nhiệm, có hiểu biết.