|
Thực trạng mạng lưới chăm sóc sức khỏe trên địa bàn và nhu cầu, khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu của đồng bào dân tộc thiểu số rất ít người tại một số địa phương
Chủ nhiệm đề tài: ThS.Vũ Thị Minh Hạnh
Đơn vị thực hiện: Khoa Xã hội học y tế, Viện CL&CSYT
Mục tiêu nghiên cứu:
- Đánh giá thực trạng cung cấp dịch vụ CSSK đặc biệt là CSSK ban đầu tại một số địa bàn là nơi cư trú của đồng bào dân tộc thiểu số rất ít người
- Phân tích khả năng tiếp cận dịch vụ CSSK ban đầu và những vấn đề sức khỏe ưu tiên (các chỉ số sức khỏe, loại hình bệnh tật phổ biến...) của một số dân tộc thiểu số rất ít người. Phát hiện các rào cản và khoảng trống cần tháo gỡ tạo điều kiện cho nhóm dân cư thuộc dân tộc thiểu số rất ít người tiếp cận thuận lợi với các dịch vụ CSSK, đặc biệt là CSSK ban đầu (điều kiện nhân lực, cơ sở vật chất và trang thiết bị của mạng lưới cung cấp dịch vụ CSSK trên địa bàn, các rào cản về địa lý, khoảng các, văn hóa liên quan đến tiếp cận dịch vụ CSSK, khả năng chi trả của người sử sụng dịch vụ CSSK
- Đề xuất triển khai thí điểm các mô hình CSSK phù hợp với từng dân tộc rất ít người trong thời gian tới trong đó có một số mô hình đã đuwọc các tổ chức phi chính phủ, các tổ chức quốc tế khởi xướng thành công
Phạm vi nghiên cứu:
Chọn tỉnh: Nguồn lực và thời gian của khảo sát chỉ cho phép tiến hành khảo sát ở 4 tỉnh. Để có thể tối đa hóa số lượng dân tộc rất ít người được khảo sát, nhóm nghiên cứu đã phân tích số liệu “Tổng hợp số dân và phân bố các dân tộc của cả nước và theo tỉnh” (Nguồn từ cuộc điều tra Dân số và nhà ở 2009). Kết quả phân tích cho thấy 85%-99,5% dân số thuộc 15/16 dân tộc thiểu số rất ít người đang sinh sống tại 9 tỉnh (trừ dân tộc Ngái có dân số 1.035 người cư trú rất rải rác ở 25 tỉnh), gồm:
- 2 tỉnh, mỗi tỉnh có 5 dân tộc thiểu số rất ít người với số dân mỗi dân tộc của tỉnh chiếm từ 31.4%-99,5% dân số dân tộc đó trên toàn quốc: Hà Giang và Lai Châu
- 5 tỉnh, mỗi tỉnh có 1 dân tộc rất ít người sinh sống với tỷ lệ dân số chiếm 52,3%-99,1% dân số của dân tộc đó trên toàn quốc: Quảng Bình, Sơn La, Nghệ An, Cao Bằng và Lào Cai
- 1 tỉnh có 2 dân tộc rất ít người sinh sống với tỷ lệ dân số mỗi dân tộc chiếm 96% dân số của dân tộc đó trên toàn quốc: Kon Tum
- 1 tỉnh có 2 dân tộc rất ít người sinh sống với tỷ lệ dân số mỗi dân tộc chiếm từ 21-43% dân số của dân tộc đó trên toàn quốc: Điện Biên
Dự kiến 4 tỉnh với 13 dân tộc tương ứng dưới đây sẽ được chọn khảo sát:
- Lai Châu: 5 dân tộc: La Hủ, Lự, Mảng, Cống và Si La,
- Hà Giang: 5 dân tộc: Pathen, Lô Lô, Cơ Lao, Bố Y và Pu Péo
- Kon Tum: Rơ Măm, Brâu
- Quảng Bình: Chứt
Trong 13 dân tộc được khảo sát, có 4 dân tộc thuộc nhóm các dân tộc hiện có số dân dưới 1.000 dân, 4 dân tộc thuộc nhóm có số dân từ >1.000-5.000 dân và 5 dân tộc thuộc nhóm có số dân >5.000-10.000 dân.
Chọn huyện
Tại mỗi tỉnh, với mỗi dân tộc, chọn 1 huyện trong số 2 huyện có đông đồng bào cư trú nhất của tỉnh. Phân tích số liệu “Tổng hợp số dân và phân bố các dân tộc của cả nước và theo tỉnh”, nhóm nghiên cứu xác định được 8 huyện đáp ứng tiêu chí trên, gồm:
- Huyện Quang Bình, Mèo Vạc và Quản Bạ thuộc tỉnh Hà Giang
- Huyện Mường Tè và Sìn Hồ thuộc tỉnh Lai Châu
- Huyện Ngọc Hồi và Sa Thầy thuộc tỉnh Kon Tum
- Huyện Minh Hóa thuộc tỉnh Quảng Bình
Chọn xã
Tại huyện được chọn, sẽ chọn 1 xã có đông đồng bào dân tộc rất ít người là dân tộc đại diện nêu trên cư trú nhất. Ủy ban Dân tộc/Trung tâm y tế các địa phương sẽ hỗ trợ nhóm nghiên cứu xác định xã đáp ứng tiêu chí này.
Như vậy, các hoạt động nghiên cứu thu thập số liệu tại thực địa sẽ đuwọc triển khai tại 4 tỉnh, 8 huyện và 13 xã.
Thời gian thực hiện: 3/2014-10/2014
|
