Tổ chức Y tế Thế giới khởi động mạng lưới toàn cầu để phát hiện và ngăn chặn các mối đe dọa bệnh truyền nhiễm

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các đối tác đang triển khai một mạng lưới toàn cầu để giúp bảo vệ mọi người khỏi các mối đe dọa bệnh truyền nhiễm thông qua sức mạnh của di truyền học vi sinh vật. Mạng lưới giám sát mầm bệnh quốc tế (IPSN) sẽ cung cấp một nền tảng để kết nối các quốc gia và khu vực, cải thiện hệ thống thu thập và phân tích mẫu, sử dụng những dữ liệu này để thúc đẩy quá trình ra quyết định về sức khỏe cộng đồng và chia sẻ thông tin rộng rãi hơn.

Bộ gen mầm bệnh phân tích mã di truyền của vi rút, vi khuẩn và các sinh vật gây bệnh khác để hiểu mức độ lây nhiễm của chúng, mức độ nguy hiểm và cách chúng lây lan. Với thông tin này, các nhà khoa học và quan chức y tế công cộng có thể xác định và theo dõi các bệnh để ngăn ngừa và ứng phó với các đợt bùng phát như một phần của hệ thống giám sát dịch bệnh rộng lớn hơn, đồng thời phát triển các phương pháp điều trị và tiêm phòng vắc-xin.

Mạng lưới giám sát mầm bệnh quốc tế với Ban thư ký được tổ chức bởi Trung tâm giám sát đại dịch và dịch bệnh của WHO, tập hợp các chuyên gia trên toàn thế giới có trình độ tiên tiến về gen và phân tích dữ liệu, từ các chính phủ, quỹ từ thiện, tổ chức đa phương, xã hội dân sự, học viện và khu vực tư nhân. Tất cả đều có chung một mục tiêu: phát hiện và ứng phó với các mối đe dọa dịch bệnh trước khi chúng trở thành dịch bệnh và đại dịch, đồng thời tối ưu hóa hoạt động giám sát dịch bệnh thông thường.

Mục tiêu của mạng lưới này đầy tham vọng, nó cũng đóng một vai trò quan trọng trong an ninh y tế: cung cấp cho mọi quốc gia quyền truy cập vào trình tự và phân tích bộ gen của mầm bệnh như một phần của hệ thống y tế công cộng”, Tổng giám đốc WHO, Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết: “Như đã được chứng minh rõ ràng trong đại dịch COVID-19, thế giới sẽ mạnh mẽ hơn khi sát cánh cùng nhau để chống lại các mối đe dọa sức khỏe chung.”

COVID-19 nêu bật vai trò quan trọng của di truyền học vi sinh vật trong việc đối phó với các mối đe dọa đại dịch. Nếu không có trình tự nhanh chóng của bộ gen SARS-COV-2, vắc-xin sẽ không hiệu quả hoặc được cung cấp kịp thời. Các biến thể mới, dễ lây truyền hơn của vi-rút sẽ không được xác định nhanh chóng. Bộ gen nằm ở trung tâm của việc chuẩn bị và ứng phó với đại dịch và đạt hiệu quả, cũng như là một phần của việc giám sát liên tục nhiều loại bệnh, từ các bệnh do thực phẩm và cúm đến bệnh lao và HIV. Ví dụ, việc sử dụng nó trong việc theo dõi sự lây lan của HIV kháng thuốc dẫn đến các phương pháp điều trị bằng thuốc kháng vi-rút đã cứu sống nhiều người.

Tiến sĩ Rajiv J. Shah, Chủ tịch của Quỹ Rockefeller cho biết: “Sự hợp tác toàn cầu trong giám sát bộ gen của mầm bệnh là rất quan trọng khi thế giới cùng nhau chiến đấu với COVID-19. “IPSN xây dựng dựa trên những kinh nghiệm này nhằm tạo nên một nền tảng mạnh mẽ cho các đối tác trong các lĩnh vực và xuyên biên giới để chia sẻ kiến thức, công cụ và thực tiễn nhằm đảm bảo rằng việc phòng ngừa và ứng phó với đại dịch là sáng tạo và mạnh mẽ trong tương lai.”

Mặc dù năng lực di truyền học thời gian gần đây có tăng lên ở các quốc gia do hậu quả của đại dịch COVID-19, nhưng nhiều nơi vẫn thiếu hệ thống hiệu quả để thu thập và phân tích mẫu hoặc sử dụng dữ liệu để đưa ra quyết định về y tế công cộng. Không có đủ sự chia sẻ dữ liệu, thực hành và đổi mới để xây dựng một kiến trúc giám sát sức khỏe toàn cầu mạnh mẽ. Ngân sách tăng cao trong đại dịch, việc cho phép xây dựng năng lực ứng phó khẩn cấp hiện đang bị cắt giảm, ngay cả ở những quốc gia giàu có nhất.

Josefina Campos, Giám đốc Trung tâm Sinh học và Gen Quốc gia tại ANLIS Malbrán, Argentina cho biết: “Argentina đã đầu tư sâu vào việc xây dựng năng lực quốc gia về bộ gen mầm bệnh và năng lực của các quốc gia khác. “Dịch bệnh không phân biệt biên giới: mối đe dọa dịch bệnh ở một quốc gia cũng là mối đe dọa đối với các quốc gia khác. Chúng tôi mong muốn được hợp tác với các thành viên IPSN để đạt được mục tiêu chung là ngăn ngừa bệnh tật và cứu sống nhiều người.”

IPSN sẽ giải quyết những thách thức này thông qua mạng lưới toàn cầu, kết nối các khu vực địa lý và mạng lưới dành riêng cho bệnh tật, để xây dựng một hệ thống cộng tác nhằm phát hiện, ngăn chặn và ứng phó tốt hơn với các mối đe dọa bệnh tật. Các thành viên sẽ làm việc cùng nhau trong các nhóm chuyên trách tập trung vào các thách thức cụ thể, được hỗ trợ bằng nguồn tài trợ thông qua IPSN để mở rộng các ý tưởng và dự án về bộ gen của mầm bệnh. Bằng cách kết nối các quốc gia, khu vực và các bên liên quan rộng lớn hơn, IPSN sẽ giúp nâng cao năng lực quan trọng, khuếch đại tiếng nói cấp khu vực và quốc gia, đồng thời củng cố các ưu tiên của họ.