|
|
|
ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH CHĂM SÓC SỨC KHỎE CHO NGƯỜI CAO TUỔI Ở VIỆT NAM
ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH CHĂM SÓC SỨC KHỎE CHO NGƯỜI CAO TUỔI Ở VIỆT Đàm Viết Cương, Trần Thị Mai Oanh, Dương Huy Lương, Khương Anh Tuấn, Nguyễn Thị Thắng và cộng sự Nơi công bố: Viện Chiến lược và Chính sách Y tế Năm công bố: 2006 Bối cảnh nghiên cứu Việt Do vậy, Viện Chiến lược và Chính sách Y tế tiến hành nghiên cứu "Đánh giá việc chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi ở Việt Nam" với mục tiêu: "Đánh giá tình hình sức khỏe và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi để cung cấp bằng chứng khoa học cho việc xây dựng chính sách và chiến lược nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống người cao tuổi". Nghiên cứu này được thực hiện trong thời gian năm 2005-2006 tại 7 tỉnh trong cả nước với sự hỗ trợ về mặt tài chính của tổ chức SIDA-Thụy Điển, bao gồm: Sơn La, Hải Dương, Hà Tĩnh, Ninh Thuận, Đắk Lắk, Bà Rịa-Vũng Tàu và Vĩnh Long. Điều tra hộ gia đình được thực hiện ở 1.132 hộ gia đình có người cao tuổi. Một số kết quả chính Tình hình sức khoẻ, mô hình ốm đau của người cao tuổi •Tỷ lệ ốm của nhóm người cao tuổi cao hơn các nhóm tuổi khác. Phụ nữ cao tuổi có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn nam giới. Khoảng 60% người cao tuổi bị ốm trong thời gian 4 tuần trước thời điểm điều tra. Tuổi là một yếu tố có mối liên quan chặt chẽ với tình trạng sức khỏe, tỷ lệ ốm tăng dần theo nhóm tuổi. •Mô hình ốm cấp tính ở người cao tuổi: chủ yếu là các bệnh thông thường như đau đầu, chóng mặt, ho, đau khớp, đau lưng và tăng huyết áp. Khoảng 70% số người cao tuổi được điều tra tại 3 tỉnh cho biết có mắc triệu chứng/bệnh mạn tính. Tăng huyếp áp mạn tính là bệnh thường gặp ở người cao tuổi (28,4%) •Khoảng 5% người cao tuổi trong diện điều tra có biểu hiện của trầm cảm. Bệnh này ở người cao tuổi có mối liên quan chặt chẽ với tình trạng sức khỏe, tình trạng sống độc thân do góa bụa và tình trạng kinh tế. •Trong các yếu tố có ảnh hưởng đến sức khoẻ người cao tuổi, tinh thần thoải mái, gia đình hòa thuận, kinh tế ổn định là những yếu tố có ảnh hưởng tích cực tới sức khỏe người cao tuổi ở vùng nông thôn. Tình hình sử dụng dịch vụ y tế và CSSK cho người cao tuổi •NCT tại các tỉnh nghiên cứu ít có kiến thức về phòng chống một số bệnh thường gặp như tăng huyết áp, đau khớp. Khoảng hơn 45% người cao tuổi không biết gì về cách phòng chống bệng tăng huyết áp. NCT được chẩn đoán là tăng huyết áp biết nhiều cách phòng chống cao hơn hẳn những người không bị bệnh. giới cao tuổi có kiến thức phòng bệnh tăng huyết áp tốt hơn phụ nữ cao tuổi; kiến thức về phòng bệnh của NCT có điều kiện kinh tế nghèo kém hơn các nhóm khác. •Đối với ốm cấp tính, hình thức tự điều trị và sử dụng dịch vụ y tế tư nhân là hai hình thức phổ biến; khoảng 40% người cao tuổi sử dụng DVYT nhà nước khi bị ốm. Những người trên 85 tuổi có tỷ lệ sử dụng dịch vụ bệnh viện thấp hơn 2 lần so với nhóm tuổi từ 60-64 do khả năng đi lại hạn chế. •Phụ nữ cao tuổi có xu hướng sử dụng dịch vụ y tế tư nhân với tỷ lệ cao hơn nam giới, trong khi nam giới cao tuổi lại sử dụng dịch vụ bệnh viện với tỷ lệ cao hơn. •Khoảng cách tới cơ sở y tế, điều kiện kinh tế và tâm lý ngại làm phiền tới con cháu là những yếu tố có ảnh hưởng đến việc sử dụng dịch vụ y tế của người cao tuổi. Sự thuận tiện về khoảng cách tới cơ sở y tế là lý do chính để người cao tuổi lựa chọn cơ sở y tế khám chữa bệnh. Hầu hết người cao tuổi mong muốn được khám chữa bệnh ở những cơ sở y tế gần nhà như khám tại nhà, khám ở cơ sở y tế tư nhân hoặc KCB tại TYT xã. Tình hình chăm sóc người cao tuổi tại gia đình: •Đối với những gia đình nhiều thế hệ, người cao tuổi được con cái quan tâm chăm sóc tốt hơn so với trước đây do nhận thức tốt hơn về trách nhiệm đối với cha mẹ cũng như có kiến thức tốt hơn nên biết cách chăm sóc cha mẹ hơn. Tuy nhiên, tình trạng đô thị hoá ở vùng nông thôn hiện nay đã làm cho con cái ít có thời gian chăm sóc cha mẹ. Người cao tuổi chủ yếu chỉ được con cái chăm sóc khi ốm đau. Người cao tuổi hiện tại thường là người chăm sóc cho con cháu trong gia đình. •Tự chăm sóc là hình thức phổ biến đối với người cao tuổi hiện nay. Tuy nhiên, nhìn chung NCT còn thiếu kiến thức về CSSK và phòng bệnh. •Việc chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi hiện nay của ngành y tế mang tính thụ động. Hoạt động tuyên truyền giáo dục sức khoẻ phổ biến kiến thức về CSSK cho người cao tuổi gần như chưa được thực hiện một cách có tổ chức, có kế hoạch dựa trên mô hình bệnh tật cụ thể ở địa phương. Nguyên nhân do khó khăn về kinh phí, nhân lực cũng như nhận thức hạn chế của một số nhà lãnh đạo địa phương. Việc triển khai thực hiện các chính sách CSSK người cao tuổi: •Các chính sách CSSK người cao tuổi được ban hành đã thể hiện rõ được tính ưu việt của Đảng và Nhà nước. Người cao tuổi đã được quan tâm chăm sóc tốt hơn. Điều này đặc biệt rõ nét đối với những NCT tàn tật, cô đơn không nơi nương tựa và NCT từ 90 tuổi trở lên. •Việc tổ chức triển khai thực hiện Pháp lệnh người cao tuổi và một số chính sách CSSK người cao tuổi ở một số địa phương còn gặp nhiều khó khăn do: -Việc ban hành các văn bản hướng dẫn của các ngành có liên quan chưa kịp thời và chưa cụ thể, do vậy tuyến cơ sở còn gặp khó khăn trong triển khai thực hiện chính sách. -Thiếu sự phối hợp liên ngành trong triển khai thực hiện chính sách đặc biệt ở tuyến cơ sở do thiếu văn bản chỉ đạo hướng dẫn triển khai cụ thể của địa phương đối với từng cấp. •Việc phổ biến văn bản chính sách ở tuyến xã chưa được thực hiện đầy đủ tới tất cả các đối tượng có liên quan trong triển khai thực hiện chính sách ở tất cả các cấp. •Việc triển khai thực hiện còn gặp nhiều khó khăn ở hầu hết các địa phương do thiếu kinh phí, nguồn nhân lực cũng như nhận thức về chính sách chưa đầy đủ của một số nhà lãnh đạo địa phương. Do vậy, quyền lợi của người cao tuổi chưa được đảm bảo như quy định. •Thiếu sự gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức Hội NCT các cấp trong triển khai thực hiện chính sách. •Chưa có hoạt động kiểm tra giám sát quá trình triển khai thực hiện chính sách ở hầu hết các địa phương. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
|
