Nghiên cứu mới đây do nhóm nghiên cứu từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thực hiện,  được công bố trên tạp chí The Lancet chuyên đề Sức khỏe Trẻ em và Vị thành niên cho thấy rằng 80% thanh thiếu niên đi học trên toàn cầu không đáp ứng được các khuyến nghị hiện tại về ít nhất một giờ hoạt động thể chất mỗi ngày, bao gồm 85% trẻ em gái và 78% trẻ em trai. Nghiên cứu cho thấy xu hướng toàn cầu đầu tiên đối với các hoạt động thể chất không đầy đủ ở vị thành niên, cần thiết có các hành động khẩn cấp để tăng mức độ hoạt động thể chất ở cả trẻ em gái và trai từ 11 đến 17 tuổi.

Nghiên cứu, dựa trên dữ liệu được báo cáo từ 1,6 triệu học sinh từ 11 đến 17 tuổi, cho thấy rằng tại tất cả 146 quốc gia được nghiên cứu trong giai đoạn 2001-2016, trẻ em gái ít hoạt động hơn so với trẻ em trai tại tất cả các quốc gia, trừ bốn quốc gia (Tonga, Samoa, Afghanistan và Zambia).

Sự khác biệt giữa tỷ lệ trẻ em trai và trẻ em gái đáp ứng các khuyến nghị lớn hơn 10 điểm phần trăm ở gần 1/3 số quốc gia trong năm 2016 (29%, 43/146 quốc gia), với khoảng cách lớn nhất được thấy ở Hoa Kỳ và Ireland (hơn 15 điểm phần trăm). Hầu hết các quốc gia trong nghiên cứu (73%, 107/146 quốc gia) cho thấy khoảng cách giới tính này được nới rộng ra trong giai đoạn 2001-2016.

Nguy cơ sức khỏe do hoạt động thể chất không đầy đủ

Các tác giả cho rằng mức độ hoạt động thể chất không đầy đủ ở thanh thiếu niên tiếp tục duy trì ở mức cực kỳ cao, ảnh hưởng đến sức khỏe hiện tại và tương lai của họ. Do đó, hiện tại, cần có hành động chính sách khẩn cấp để tăng cường hoạt động thể chất, đặc biệt là thúc đẩy và duy trì sự tham gia của trẻ em gái đối với hoạt động thể chất.

Những lợi ích sức khỏe của lối sống năng động trong tuổi thanh thiếu niên bao gồm cải thiện tim mạch và sức mạnh cơ bắp, chuyển hóa tim và xương, và tác động tích cực đến cân nặng. Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy hoạt động thể chất có tác động tích cực đến sự phát triển nhận thức và xã hội. Bằng chứng hiện tại cho thấy nhiều lợi ích trong số này tiếp tục duy trì đến tuổi trưởng thành.

Để đạt được những lợi ích này, WHO khuyến nghị thanh thiếu niên nên thực hiện các hoạt động thể chất vừa phải hoặc mạnh mẽ trong một giờ hoặc hơn mỗi ngày.

Các tác giả ước tính có bao nhiêu trẻ em từ 11 đến 17 tuổi không đáp ứng khuyến nghị này bằng cách phân tích dữ liệu được thu thập thông qua các cuộc khảo sát dựa trên trường học về mức độ hoạt động thể chất. Đánh giá bao gồm tất cả các loại hoạt động thể chất, chẳng hạn như thời gian chơi tích cực, giải trí và thể thao, tham gia công việc gia đình chủ động, đi bộ và đi xe đạp hoặc các loại hình di chuyển tích cực, giáo dục thể chất và luyện tập theo kế hoạch.

Để cải thiện mức độ hoạt động thể chất ở thanh thiếu niên, nghiên cứu khuyến nghị rằng:

- Cần mở rộng các chương trình và chính sách có hiệu quả đã được chứng minh để tăng cường hoạt động thể chất ở thanh thiếu niên;

- Hành động đa ngành là cần thiết để tạo cơ hội cho những người trẻ tuổi năng động, với sự tham gia của giáo dục, quy hoạch đô thị, an toàn đường bộ và những ngành khác;

Các cấp cao nhất của xã hội, bao gồm các nhà lãnh đạo quốc gia, thành phố và địa phương, cần phát huy tầm quan trọng của hoạt động thể chất đối với sức khỏe và hạnh phúc của tất cả mọi người, bao gồm cả thanh thiếu niên.

Nghiên cứu nhấn mạnh rằng những người trẻ tuổi có quyền vui chơi và cần được cung cấp các cơ hội để nhận ra quyền của họ đối với sức khỏe thể chất và tinh thần cũng như phúc lợi. Ý chí và hành động chính trị mạnh mẽ có thể giải quyết vấn đề thực tế rằng 4/5 thanh thiếu niên không trải nghiệm sự hưởng thụ và lợi ích sức khỏe xã hội, thể chất và tinh thần của hoạt động thể chất thường xuyên. Các nhà hoạch định chính sách và các bên liên quan nên hành động vì sức khỏe của thế hệ trẻ này và tương lai.

Xu hướng hoạt động thể chất cho thấy sự cải thiện nhẹ đối với trẻ em trai, chưa thể hiện ở trẻ em gái

Nghiên cứu mới ước tính lần đầu tiên xu hướng thay đổi như thế nào trong giai đoạn 2001-2016, áp dụng xu hướng từ 73 quốc gia để thực hiện khảo sát lặp lại trong giai đoạn đó cho tất cả 146 quốc gia.

Trên toàn cầu, tỷ lệ hoạt động thể chất không đầy đủ giảm nhẹ ở trẻ trai từ năm 2001 đến năm 2016 (từ 80% xuống còn 78%), nhưng không có thay đổi theo thời gian ở trẻ em gái (duy trì ở khoảng 85%).

Các quốc gia có tỷ lệ trẻ em trai hoạt động thể chất kém nhất là Bangladesh (từ 73% xuống 63%), Singapore (78% xuống 70%), Thái Lan (78% xuống 70%), Benin (79% xuống 71%), Ireland (71% xuống 64%) và Hoa Kỳ (71% xuống 64%). Tuy nhiên, trong số các cô gái, những thay đổi xảy ra rất nhỏ, từ mức giảm 2 điểm phần trăm ở Singapore (85% xuống 83%) đến mức tăng 1 điểm phần trăm ở Afghanistan (87% đến 88%).

Các tác giả cũng lưu ý rằng nếu những xu hướng này tiếp tục, mục tiêu toàn cầu giảm 15% tương đối tỷ lệ hoạt động thể chất không đầy đủ, để dẫn đến tỷ lệ toàn cầu dưới 70% vào năm 2030, sẽ không đạt được. Mục tiêu này đã được tất cả các quốc gia tại Hội nghị Y tế Thế giới năm 2018 đồng thuận.

Năm 2016, Philippines là quốc gia có tỷ lệ hoạt động thể chất không đầy đủ ở nam giới cao nhất (93%), trong khi Hàn Quốc cho thấy tỷ lệ cao nhất ở trẻ em gái (97%) và cả hai giới tính kết hợp (94%). Bangladesh là quốc gia có tỷ lệ hoạt động thể chất không đầy đủ thấp nhất ở trẻ em trai, gái và cả hai giới tính kết hợp (lần lượt là 63%, 69% và 66%).

Một số mức độ hoạt động không đầy đủ thấp nhất ở trẻ em trai được nhận thấy ở Bangladesh, Ấn Độ và Hoa Kỳ. Các tác giả lưu ý rằng mức độ hoạt động thể chất không đầy đủ ở Bangladesh và Ấn Độ thấp hơn (trong đó 63% và 72% trẻ em trai không hoạt động thể chất đầy đủ trong năm 2016) có thể được giải thích bằng sự tập trung mạnh mẽ vào các môn thể thao quốc gia như môn cricket. Tuy nhiên, tỷ lệ của Hoa Kỳ (64%) có thể được thúc đẩy bởi giáo dục thể chất tốt ở trường học, truyền thông đưa tin về thể thao và các câu lạc bộ thể thao sẵn có (như khúc côn cầu trên băng, bóng đá Mỹ, bóng rổ hoặc bóng chày).

Đối với trẻ em gái, mức độ hoạt động thể chất không đầy đủ thấp nhất đã được nhận thấy ở Bangladesh và Ấn Độ, và có khả năng được giải thích bởi các yếu tố xã hội, chẳng hạn như các công việc gia đình trong nhà dành cho trẻ em gái.

Hoạt động thể chất không đầy đủ của vị thành niên là mối quan tâm chính

Xu hướng trẻ em gái ít hoạt động hơn trẻ em trai cần được quan tâm, cần nhiều cơ hội hơn để đáp ứng nhu cầu và sở thích của các cô gái nhằm thu hút và duy trì sự tham gia của họ vào hoạt động thể chất từ tuổi thiếu niên và đến tuổi trưởng thành.

Để tăng cường hoạt động thể chất cho giới trẻ, chính phủ cần xác định và giải quyết nhiều nguyên nhân và bất bình đẳng như xã hội, kinh tế, văn hóa, công nghệ và môi trường, có thể duy trì sự khác biệt giữa nam và nữ.

Các quốc gia phải phát triển hoặc cập nhật chính sách của mình và phân bổ các nguồn lực cần thiết để tăng cường các hoạt động thể chất. Chính sách cần tăng cường tất cả các hình thức hoạt động thể chất, bao gồm thông qua giáo dục thể chất phát triển khả năng thể chất, thể thao nhiều hơn, cơ hội vui chơi và giải trí tích cực - cũng như tạo ra môi trường an toàn để những người trẻ tuổi có thể đi bộ và đạp xe độc lập. Hành động toàn diện đòi hỏi sự tham gia của nhiều lĩnh vực và các bên liên quan, bao gồm trường học, gia đình, nhà cung cấp thể thao và giải trí, nhà quy hoạch đô thị, và các nhà lãnh đạo thành phố và cộng đồng.

Các tác giả cũng lưu ý một số hạn chế, bao gồm nghiên cứu chỉ thu thập thông tin từ thanh thiếu niên đi học, do thiếu dữ liệu cho thanh thiếu niên không đi học. Thanh thiếu niên đi học có thể khác với những người cùng tuổi, vì thanh thiếu niên đi học có thể có nhiều khả năng đến từ những nền tảng xã hội được ưu tiên, có thể tập trung nhiều hơn vào thành tích cao trong các môn học khác, thay vì giáo dục thể chất và thể thao. Hơn nữa, trong khi nghiên cứu bao gồm 81% dân số vị thành niên đang đi học, phạm vi bao phủ này thay đổi theo thu nhập quốc gia, từ 36% quốc gia thu nhập thấp đến 86% ở các quốc gia thu nhập cao. Nghiên cứu chỉ sử dụng dữ liệu tự báo cáo, có thể bị sai lệch. Dữ liệu từ các thiết bị theo dõi cá nhân không được sử dụng vì chúng không thể so sánh với dữ liệu tự báo cáo từ các cuộc khảo sát.